Aktywność fizyczna często jest wskazywana jako sposób na radzenie sobie z rozmaitymi problemami natury emocjonalnej. Czy tak jest w istocie?
Na wstępie warto zaznaczyć, że stwierdzenia typu „Masz depresję? Idź pobiegać” nie tylko są w dużej mierze nieprawdziwe, lecz również mogą być bardzo szkodliwe. Sprowadzają one bowiem depresję (oraz pokrewne jej choroby i zaburzenia) do poziomu niewielkich problemów, z którymi łatwo może uporać się każdy – wystarczy tylko chcieć. Tymczasem sprawa nie jest tak prosta, przez co, podobnie jak ma to miejsce w przypadku zaburzeń odżywiania, chcąc rozprawić się z depresją i innymi chorobami oraz zaburzeniami natury psychicznej lub emocjonalnej, warto skorzystać z pomocy specjalisty.
Ten tekst nie będzie więc o tym. Mówiąc o „emocjonalnych wyzwaniach”, mam na myśli problemy, które mogą nas trapić, ale jednocześnie nie rzutują na nasze zdrowie psychiczne. Czy zatem aktywność fizyczna może nam pomóc w uporaniu się z nimi?
W skrócie:
- Za sprawą aktywności fizycznej, a zwłaszcza podczas uprawiania sportu, następuje tak zwany wyrzut endorfin, czyli hormonów szczęścia.
- Poza tym aktywność fizyczna może być postrzegana jako forma medytacji i sposób na oczyszczenie naszego umysłu z negatywnych i niepotrzebnych myśli.
- Aktywność fizyczna to również metoda budowy więzi społecznych, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla naszej równowagi emocjonalnej.
Aktywność fizyczna jako sposób na obniżony nastrój
Wiedza na ten temat stała się dość powszechna, toteż stwierdzenie, że za sprawą aktywności fizycznej, a zwłaszcza podczas uprawiania sportu, nasz organizm uwalnia endorfiny, znane również jako hormony szczęścia, nie wymaga podpierania się badaniami naukowymi.
Wyrzut endorfin, które działają niczym naturalne antydepresanty, sprawia, że nasz nastrój ulega poprawie (to zagadnienie jest dużo bardziej złożone, a powyższe stwierdzenie stanowi wielki skrót myślowy, jednak w ogólnym rozrachunku jest ono poprawne). Co ciekawe, jest on swoistym mechanizmem obronnym, gdyż w ten sposób organizm próbuje złagodzić uczucie bólu i poprawić nasze samopoczucie podczas wysiłku fizycznego.
Warto przy tym zaznaczyć, że choć najczęściej wyrzut endorfin następuje w trakcie wykonywania ćwiczeń, ich wysoki poziom w naszym organizmie może się utrzymywać jeszcze jakiś czas po ich zakończeniu. Między innymi to właśnie dlatego po zakończonym treningu często jesteśmy w stanie swoistej „euforii”. Co więcej, regularna aktywność może doprowadzić do stałego zwiększenia poziomu endorfin w naszym ciele, a co za tym idzie – trwale poprawić nasze samopoczucie.
Inna sprawa, że uprawianie sportu nieodłącznie wiąże się z poprawianiem własnych wyników oraz ustanawianiem osobistych rekordów. Często może się to przekładać na nasze poczucie własnej wartości i pewność siebie, co również potrafi mieć zbawienny wpływ na stan i jakość naszych emocji.
Sport i ćwiczenia jako forma medytacji
Medytacja to sposób na wyciszenie i oczyszczenie umysłu. Choć medytację najczęściej kojarzymy z siedzeniem nieruchomo w pozycji znanej jako „kwiat lotosu”, aktywność fizyczna i ćwiczenia również mogą być jej formami. Mowa tu nie tylko o jodze lub tai chi, lecz również o innych formach aktywności, pokroju biegania, jazdy na rowerze, górskiego trekkingu czy spacerów.
Kluczem do sukcesu do medytacji w ruchu jest koncentracja na sobie, na swoim oddechu oraz kolejnych, stawianych przez nas krokach. Poza tym warto poświęcać uwagę otoczeniu. W ten sposób stopniowo redukujemy napięcie i stres, a także uwalniamy umysł od myśli, z którymi się borykamy. Jeśli jednocześnie trapi nas jakiś problem, medytując w taki sposób, robimy w naszych głowach miejsce na jego rozwiązanie.
Niejako przy okazji, uprawianie sportu, ćwiczeń lub dowolnej innej aktywności w stylu „mindfullness” pozwala nam wsłuchać się w swój organizm i rozwijać swoją świadomość ciała, co również nie pozostaje bez wpływu na naszą kondycję emocjonalną.
Bieganie, chodzenie po górach czy jazda na rowerze od lat były przeze mnie postrzegane jako sposoby na rozładowanie emocji, oczyszczenie umysłu oraz metoda na poszukiwanie rozwiązań trapiących mnie problemów. To ostatnie najczęściej wygląda u mnie tak, że choć będąc w ruchu, niekoniecznie myślę o palących kwestiach, którymi muszę się zająć, często tuż po zakończonym treningu lub niedługo później do głowy przychodzi mi rozwiązanie.
Sport i ćwiczenia jako forma budowania więzi społecznych
Nie bez powodu mówi się, że człowiek to istota stadna. Zdrowe relacje społeczne również są wskazywane jako istotny element budowy naszego dobrego samopoczucia. Ćwicząc w zgranym duecie lub dobrze dobranej grupie, dajemy sobie szansę na pogłębienie więzi z bliskimi nam osobami, zaś dołączając do innych, pozwalamy sobie na poznanie nowych ludzi, poszerzenie horyzontów i nawiązanie nowych relacji.
Oczywiście powyższa lista nie wyczerpuje tego obszernego zagadnienia; nie bez powodu powstają całe książki i obszerne prace naukowe na ten temat. Co zatem Wy byście do niej dodali? Dajcie znać w komentarzach!
Na koniec warto raz jeszcze zaznaczyć, że choć ćwiczenia mogą być skutecznym sposobem na rozprawienie się z pewnymi wyzwaniami emocjonalnymi, pokonanie poważniejszych problemów może być zadaniem dla specjalisty.